نحوه تنظیم آئين نامه تنظيم پايان نامه ها و رساله ها -2
يک عنوان که بيش از يک خط است بايد فاصله معمولي بکار برده شود و شماره صفحه در خط دوم ذکر شود .
- فهرستهاي مطالب ، علائم و نشانه ها ، جداول ، اشکال و ساير فهرستها با حروف ابجد شماره گذاري شود.
- بترتيب مراجع ، ضمائم ( در صورت نياز ) و چکيده انگليسي که بدنبال متن اصلي پايان نامه / رساله قرار مي گيرند بصورت تيتري مجزا از فصول ديگر پايان نامه / رساله در فهرست مطالب تايپ مي شوند .
6 – مقدمه :
اولين فصل از ساختار اصلي پايان نامه / رساله است . هدف از نوشتن مقدمه اين است که زمينه اطلاعاتي لازم براي خواننده فراهم آيد . در طول مقدمه بايد سعي شود موضوع تحقيق با زباني روشن ، ساده و بطور عميق و جهت يافته به خواننده معرفي شود . مقدمه بايد خواننده را مجذوب و اهميت موضوع تحقيق را آشکار سازد . در مقدمه بايد با ارائه سوابق ، شواهد تحقيقي و اطلاعات موجود ( با ذکر منبع ) به روش منظم ، منطقي و هدف دار خواننده را جهت داد و به سوي راه حل مورد نظر هدايت کرد . بالاخره شايد اشاره به نتايج کلي در مقدمه ها خالي از فايده نباشد .
مقدمه مناسبترين جا براي ارائه اختصارات و بعضي توضيحات کلي است توضيحاتي که شايد نتوان در مباحث ديگر در مورد آنها توضيح داد .
7 – مواد و روشها :
هدف از اين فصل ، ارائه فرضيه ها ، شيوه هاي تحقيق براي حل و يا مطالعه مسئله يا موضوع مي باشد.
8 – فهرست منابع :
کليه منابعي که در متن ذکر شده اند ، بايد در فهرست منابع با مشخصات کامل نوشته شوند و همچنين منابعي که فقط مطالعه شده ولي مورد استفاده مستقيم در متن قرار نگرفته اند در فهرست منابع هم مي تواند ذکر گردند . مشخصات منابعي که در طول پايان نامه / رساله به آنها استناد شده است مي تواند به شرح زير باشد :
1 ) آدرس مقاله از مجله علمي با يک نويسنده و يا بيش از يک نويسنده :
- اسم ( اسامي ) نويسندگان ( نام خانوادگي ، نام يا نام ، نام خانوادگي ) سال انتشار. موضوع.مشخصات مجله ( شامل خلاصه نام مجله ( ايتاليک يا پر رنگ تايپ گردد ) ، شماره ، دوره ، صفحه ) به ترتيب تايپ مي گردد . در مورد خلاصه نام مجله به نوشتارهاي مجله مربوطه مراجعه شود .
مثال ها :
- Eaton, R.A.1972.Fungi growing on wood in water cooling towers.Int.Biodetn.
Bull.,8:39-48
نوروزيان، ا و مالوفي ، ف 1370. ارزيابي مقايسه اي از بيحسي ليدوکائين و زايلازين از طريق اپي دورال در گاو.مجله دانشکده دامپزشکي ف 2 ( 36 ) : 36-35.
- Hugheus.P.C.R. and Tanner.J.M.1973.Radiographic study of the growth of the rat hormone.J.Anat.,114(3):439-448.
2 ) آدرس مقاله از کتاب : الف ) کتاب مجموعه مقاله نيست ب ) کتاب مجموعه مقاله است و هر مقاله يک نويسنده دارد.
الف ) اسم ( اسامي ) نويسندگان ، سال انتشار ، موضوع ( ايتاليک يا پررنگ تايپ گردد ) . جلد ، مترجم ، چندمين چاپ، نام ناشر ، محل نشر ، صفحه مي بايست ذکر گردد.
مثال ها :
حکمتي ، پ ، شهراسبي ، ح ، حسينيون ، م و انصاري ، پ 1348 . جراحي نشخوارکنندگان . تهران ، انتشارات چهره، صفحه 210.
- Satchell,G.H.1971.Circulation in fishes.Cambrige University press,pp.273-280.
ب ) اسم ( اسامي ) نويسندگان ، سال انتشار ، عنوان مقاله ، صفحه شروع – صفحه پايان ، عنوان کتاب ، عنوان کتاب ( ايتاليک ، پررنگ تايپ گردد)، شماره ، چاپ ، اسم فاميل گرد آورنده ، حرف اول اسم کوچک گرد آورنده ، نام ناشر ، محل انتشار.
Eddy,J.M.P.1972.The pineal complex.,pp.1991-196.in:The biology of lampreys.
Eds.,Hardisty,M.W.and potter,L.C.,London,Academic press.
البته در نگارش مشخصات منابع ، روشهاي متفاوتي وجود دارد. ممکن است ابتدا نام خانوادگي نويسنده و سپس حرف اول نام وي قيد نمود و يا بالعکس . همچنين ممکن است شماره صفحات ابتدا و انتهاي مقاله مورد نظر در مجلات و کتابها ذکر شود و يا صرفا" فقط شماره صفحه ابتدايي کتاب يا مقاله را درج مي نمايند . سال انتشار مقاله يا کتاب آخرين قسمت مشخصات منبع در تعدادي از فهرست منابع است ، ولي در بسياري از فهرست منابع سال انتشار بلافاصله پس از نام نويسنده يا نويسندگان قرار مي گيرد.
در بعضي از فهرست منابع عنوان مقاله ها جزو مشخصات منبع ذکر مي گردد در حالي که در بعضي ديگر اشاره اي به عنوان مقاله ها نمي شود .
فهرست منابع مي تواند به صورتهاي زير در پايان نامه يا رساله قرار گيرد :
الف – در پايان هر صفحه منبع مورد استفاده درج شود . علاوه بر اينکه ليست کامل آنها در آخر پايان نامه تکرار شود ( ترجيحا" در رشته هاي علوم انساني ) .
ب – در پايان هر فصل
ج – در آخر پايان نامه / رساله
- مشخصات کتاب و مجله اي که براي اولين بار ارائه مي شود بايستي بصورت کامل ذکر شود .
- اگر بلافاصله از همان منبع استفاده شود ، همان ( در انگليسي ibid ) ، شماره صفحه ذکر مي شود .
- اگر همان منابع با فاصله ارائه شود نام و نام خانوادگي نويسنده ( نام و نام خانوادگي ) ، پيشين ( در انگليسي op.cit ) ، شماره صفحه ذکر شود .
- اگر همان منبع با همان جلد ، همان صفحه دوباره ارائه شود فقط مي نويسيم نام خانوادگي ، نام ، همان ( در انگليسي loccit ) . بدنبال آن هرگز شماره صفحه يا جلد قرار نمي گيرد .
مثالها :
علاقمند ، علي جامعه شناسي آموزش و پرورش ، چاپ دوم ، تهران ، موسسه انتشارات بعثت ، 1372 ، صفحه35
اشرف ، احمد جامعه شناسي طبقات اجتماعي درآمريکا،تهران،انتشارات دانشگاه تهران،1346،140-132
همان،ص 135
علاقمند،علي،پيشين،ص85
علاقمند،علي ، همان
- Birkeland,P.W.Soils and geomorphology.Oxford.Oxford University Press.1984
- Lattman,L.H. Calcium carbonate cementation,of alluvial fans in southern Nevada.Geological Society of America Bulletin,Vol.84.pp.3013-3028.
Ibid.p.3020
Birkeland,P.W.op.cit.p.85.
Lattman,L.H.loc.cit.
رابطه بين فهرست منابع و متن مربوطه به سه روش زير رايج است :
الف – بر حسب شماره مسلسل در متن و در فهرست منابع
ب – بر حسب نام نويسنده و سال در متن ، در اين حالت بايد بر حسب حروف الفبا نويسنده در فهرست منابع قيد شوند.
ج – الفبايي و شماره مسلسل در فهرست منابع و شماره نا مسلسل در متن
هرگاه قسمتي از مطالب يک منبع مورد استفاده در بخشي از پايان نامه نقل شود بايد آن منبع ذکر گردد. شروع مطالب نقل شده و اتمام آن با علامت ( " ) مشخص مي گردد و بعد از اتمام مطلب به دو مورد نظر منبع مورد استفاده در داخل کروشه [] به دو صورت مشخص مي شود :
الف – شماره منبع
ب – نويسنده و سال
د – در فهرست منابع ، نخست منابع فارسي و متعاقبا" منابع انگليسي قرار مي گيرند .
9 – نحوه تايپ
تايپ پايان نامه بايد در يک روي کاغذ و توسط چاپگري با بهترين کيفيت صورت گيرد .
صفحات پايان نامه بايد از جنس و ترجيحا" کاغذ تحرير هفتاد گرمي باشد . از بکار بردن کادر و تزئينات به دور متن تايپ شده خودداري شود .
تذکر : محدوده خطوط تمام صفحات بايد يکسان رعايت شود . فاصله شروع خطوط تا لبه بالايي و پاييني 3 سانتي متر است ، تا علاوه بر مناسب بودن براي چهار چوب ميکروفيش ، براي برش صحافي نيز کافي باشد . اين محدوديتها در مورد دياگرامها ، جداول ، نقشه ها ، عکسها ، فهرستها ، اشکال و غيره نيز بايد رعايت شود .
شايان ذکر است توضيح جداول در بالا و توضيح اشکال و عکسها در زير آنها قرار مي گيرد .
صفحات بزرگ : حتي المقدور بايد از استفاده از صفحات بزرگ در پايان نامه خودداري کرد و آنها را از طريق فتوکپي هاي مخصوص کوچک و استاندارد نمود . ولي در صورت اجتناب ناپذير بودن ، بايد با دقت آن صفحه را به داخل پايان نامه به گونه اي تا نمود که لبه آن از ديگر صفحات بيرون نزند .
10 – تهيه جداول ، نمودارها و تصاوير
جداول ، نمودارها و تصاوير بايد خوانا ، دقيق ، مرتب و مستقل باشند . هر جدول / نمودار / تصوير بايد بدون نياز به مراجعه به متن بتواند اطلاعات مورد نظر را ارائه دهد و يافته هاي موجود در آن قابل تجزيه ، تحليل و ارزيابي باشد . در بسياري از مواقع ، محتواي جدولهاي کوچک را مي توان در متن گنجاند . اگر مطالب تکراري در جدول وجود دارد مي توان آنها را نيز بطور خلاصه در متن ذکر کرد . از آنجا که نوشتن جدول وقت بيشتري مي گيرد ، رعايت اقتصاد در اندازه ، ترتيب و سازماندهي جدول بايد از نکات اصلي مورد نظر در طراحي نتايج باشد .
هر جدول داراي شماره ، عنوان ، ستونها و يا رديف هاي يافته است . پاورقي و علايم اختصاري ممکن است در بعضي جدولها ضروري باشند . شماره جدول اصولا" بطور مسلسل در وسط يا گوشه راست بالاي جدول نوشته مي شود . عنوان جدول بايد مختصر ، مفيد و کامل باشند . بهتر است مطالب در متن گنجانده شوند . بسياري از مطالعات امروزي ، بخصوص با ميکروسکوپ الکتروني ، نياز به ارائه تصاوير دارند . استفاده از عکس زماني موثر است که عکس به خوبي مطلب مورد نظر را در معرض ديد خواننده قرار دهد . اگر مطلب مورد نظر را مي توان از طريق جدول يا نمودار ارائه داد ، شايد نياز به ارائه تصوير نباشد .
11 – شماره گذاري
شماره گذاري صفحات
هيچکدام از صفحات قبل از فهرستها شماره گذاري نمي شوند .
صفحات « فهرستها » با حروف ابجد ( الف ، ب ، و ... ) شماره گذاري مي شوند . در متن انگليسي اين صفحات « با حروف رومن » شماره گذاري مي شوند .
شماره گذاري با اعداد از اولين صفحه « مدخل » ( مقدمه ) آغاز مي شود و تا آخرين صفحه ادامه مي يابد . شماره صفحات بايد در وسط و چسبيده به قسمت فوقاني حاشيه پايين صفحه درج شود .
کليه صفحات متن اصلي پايان نامه بايد شماره گذاري شوند .
شماره گذاري موضوعات
موضوعات اصلي پايان نامه به چند فصل و هر فصل به چند « بخش » تقسيم مي شود . صفحه اول هر فصل بايد از خط پنجم شروع شود .
هر يک از بخشهاي هر فصل با دو شماره که با خط فاصل از يکديگر جدا شده اند ، مشخص مي شود .
عدد سمت راست بيانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره ترتيب بخش مورد نظر است . در صورتي که هر بخش داراي زير بخش باشد ، شماره هر زير بخش در سمت چپ عدد فوق قرار مي گيرد . به عنوان مثال اگر برنامه ريزي پويا دومين زير بخش از بخش چهارم فصل سوم باشد ، بصورت : 3-4-2 برنامه ريزي پويا نوشته خواهد شد .
شماره گذاري اشکال و جداول
شماره گذاري اشکال و جداول نيز از همان قانون بالا تبعيت مي کند . به عنوان مثال هفتمين شکل در فصل دوم به صورت ( شکل 2-7 نمودار تغييرات ... ) نوشته مي شود . دقت شود شماره گذاري جداول و اشکال مستقل از يکديگر است .
شماره گذاري ضمائم
ضمائم پايان نامه / رساله با حروف ابجد نامگذاري مي شوند . ( ضميمه الف يا ضميمه ب ) و شماره گذاري ضمائم به همان ترتيب متن اصلي پايان نامه / رساله مي باشد . اشکال و جداول موجود در هر ضميمه نيز با توجه به ضميمه مربوطه شماره گذاري خواهد شد ، به عنوان مثال دومين جدول در ضميمه الف بصورت زير نوشته مي شود : ( جدول الف – 2 )
شماره گذاري روابط و فرمولها
هر رابطه که در متن باشد با دو شماره که با خط فاصله از يکديگر جدا مي شوند مشخص مي شود . عدد سمت راست بيانگر شماره فصل و عدد سمت چپ شماره رابطه مورد نظر است . مثلا" دهمين رابطه در فصل هفتم به صورت ( 7-10 ) نوشته مي شود . روابطي که در ضمايم آمده است با توجه به حروف ابجد آن ضميمه ، شماره گذاري مي شود . مانند ( الف – 2 )
دانشجو مي بايست مقاله را تحت چهارچوب و روال مجله هايي که با نظر استاد راهنما انتخاب مي نمايد تهيه کند .
در موارد استثنايي در صورت عدم امکان تحقق بند فوق دانشجو موظف است مقاله اي با مشخصات زير تهيه نمايد .
الف – مقاله بايد روي کاغذ 5/21 * 28 سانتي متر (A4 ) با حاشيه 5/2 سانتي متر از چهار طرف و فاصله سطور در ماشين ( 11 ميلي متر با کامپيوتر ) تايپ و تمام صفحات مقاله پشت سر هم شماره گذاري و تهيه شود.
ب – در صفحه اول اسامي محققين و نشاني محل دقيق ( ذکر دانشگاه به عنوان نشاني الزامي است ) ، در صفحه دوم چکيده مقاله و کلمات کليدي و در صفحه سوم به بعد مقدمه ، مواد و روش کار ، نتايج ، بحث ، تشکر و قدرداني ( در صورت لزوم ) و منابع نوشته شود . منابع بايد شماره گذاري شده و مطابق شماره در متن باشد . فهرست منابع در آخر مقاله مي تواند به ترتيب شامل نام نويسندگان ، سال نشر ( در پرانتز ) ، عنوان کامل مقاله ، عنوان مجله يا کتاب و شماره جلد و صفحات باشد .
ج – اصل عکسها ، نمودارها بايد همراه مقاله در محل مناسب در مقاله علامت گذاري شوند و داراي زير نويس باشند .
د – عنوان مقاله بايد کوتاه و رسا باشد و ترجمه انگليسي آن نيز زير عنوان فارسي نوشته شود .
ه – چکيده مقاله بايد شامل مطالب مهم يافته هاي تحقيق باشد و حتي الامکان از 150 کلمه تجاوز نکند و براي اوزان و مقادير از سيستم متريک استفاده شود . ارقام و اعداد مربوط به اوزان و مقادير در صورتيکه در آغاز جمله بيايد با حروف نوشته شود . ارقام يک رقمي در هر حال با حروف نوشته شود .
و – در عنوان مقاله و چکيده به استثناي مقياس هاي استاندارد نبايد از کلمات اختصاري استفاده کرد .
ز – اسامي علمي با حروف ايتاليک نوشته و زير آنها خط کشيده شود .
ح – جداول بايد داراي عنوان باشند و عنوان بالاي جدول با دو خط نزديک به هم فاصله تقريبي يک ميلي متر از بقيه قسمتهاي جدول جدا گردد. اعداد و ارقام و مطالب جدول نبايد در متن مقاله تکرار شده باشد . ابعاد جداول بايد طوري تنظيم شود که در يک صفحه مجله ( طولي يا عرضي ) جا بگيرد .
ط – وقتي مقاله اي به زبان فارسي چاپ شده است عنوان به زبان انگليسي ترجمه و در پرانتز قرار داده مي شود و بعد از قيد شماره صفحات ، زبان اصلي آن مانند فارسي در پرانتز قيد مي شود .
در صورتيکه منبع به زبان فارسي ولي داراي خلاصه لاتين باشد در اين صورت منبع به زبان لاتين داده شود و در آخر پرانتز زبان اصلي قيد گردد. مثال :
( In Farsi With English Summary )
ي – مقالات بايد داراي خلاصه يا متن کامل به زبان انگليسي باشد .
ک – تائيديه کتبي استاد راهنما در مورد مقاله ارائه شده الزامي است .
ل – عدم رعايت نکات فوق در تدوين و تحويل مقالات باعث تاخير در فارغ التحصيلي خواهد گرديد .
برای مشاهده ي قسمت اول این مطلب روی لینک زیر کلیک کنید:
این وبلاگ درجهت جمع آوری ویکپارچه سازی اطلاعات مفید در زمینه برق، الکترونیک، شبکه و ... برای عزیزان و به اشتراک گذاشتن آنها راه اندازی شده است. در اين راستا لازم است نکاتی چند را به اطلاع عزيزان برسانيم: